Voldoende diepe slaap heeft een impact op de ontwikkeling van dementie. Mogelijk kan akoestische stimulatie Alzheimerpatiënten helpen om hun slaap te verbeteren. Dat blijkt uit een eerste pilootstudie van KU Leuven bij zeven patiënten.
Mensen met de ziekte van Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie, hebben vaak ook te kampen met slaapproblemen. Gebrekkige slaap is meer dan louter een vroeg waarschuwingssignaal, het wordt zelfs beschouwd als een mogelijke katalysator van neurodegeneratie. Studies tonen aan dat mensen met weinig nachtrust, minder dan zes uur slaap, een groter risico lopen om later dementie te ontwikkelen ( publicatie in ’Nature Communications’ ).
"Eén van de meest opvallende veranderingen bij personen met de ziekte van Alzheimer is de vermindering van slow-wave sleep. Dat is de diepste slaapfase", duidt professor Maarten Van Den Bossche, ouderenpsychiater gespecialiseerd in slaapstoornissen. "Slow-wave sleep speelt een belangrijke rol in de verankering en versteviging van het geheugen. Er bestaat technologie om de trage golven tijdens deze diepe slaap te stimuleren, maar die was nog niet bestudeerd bij Alzheimerpatiënten."
Meer onderzoek nodig
In het kader van deze studie sliepen zeven personen in een gematigd stadium van de ziekte met een hoofdband die de hersengolven akoestisch stimuleert. De eerste twee nachten werd de stimulatie niet ingeschakeld, om een nulmeting te kunnen uitvoeren. Daarna volgden veertien opeenvolgende ’stimulatienachten’.
"Als we de data van de tweede nacht, zonder stimulatie, vergelijken met die van nacht zestien, dan zien we een toename van de slow-wave sleep", zegt doctoraatsonderzoeker Laura Van den Bulcke. "Bij een aantal deelnemers is de SWS drie of vier keer langer, bij anderen is het verschil beperkter. Een belangrijke vaststelling is dat we zien dat de deelnemers het toestel goed verdragen en dat de diepe slaap effectief verbetert."
Deze eerste resultaten stemmen ons hoopvol, maar gezien het kleine aantal proefpersonen kunnen we nog geen algemene conclusies trekken.
"Deze eerste resultaten stemmen ons hoopvol, maar gezien het kleine aantal proefpersonen kunnen we nog geen algemene conclusies trekken", geeft professor Van Den Bossche aan. "Meer onderzoek is nodig, waarbij we een grotere interventie -en controlegroep met elkaar kunnen vergelijken. Zo komen we hopelijk ook meer te weten waarom het effect bij de ene persoon groter is dan bij de andere."
Slaap en neurodegeneratie
De laatste jaren is er meer en meer wetenschappelijke belangstelling voor de link tussen slaap en neurodegeneratie. Daarbij wordt onder meer gekeken naar het glymfatisch systeem, dat afvalproducten uit de hersenen verwijdert en vooral actief is tijdens de slaap. Een hypothese is dat het amyloïd-beta-eiwit, het hoofdbestanddeel van de klonters die typisch voorkomen in de hersenen van Alzheimerpatiënten, omwille van gebrekkige slaap niet voldoende worden weggespoeld en zo dus kunnen opstapelen.
"Dit geeft aan dat er ook heel wat niet-invasieve pistes zijn om mogelijk de situatie en levenskwaliteit van de patiënten te verbeteren", zegt Maarten Van Den Bossche. "Voldoende slaap is samen met andere gezonde levensgewoontes essentieel voor de gezondheid van de hersenen."
De studie "Acoustic stimulation as a promising technique to enhance slow-wave sleep in Alzheimer’s disease: results of a pilot study" is gepubliceerd in Journal of Clinical Sleep Medicine. (doi: 10.5664/jcsm.10778)