"Tijdens een vorig onderzoeksproject gefinancierd door een ERC Starting Grant, had mijn team ontdekt dat een bepaald type moleculen, zogenaamde pannexines, een belangrijke rol spelen bij bepaalde inflammatoire ziektes", zegt Vinken. "Pannexines zijn tube-achtige moleculen die zich op het celmembraan bevinden. In een gezonde toestand zijn die tubes gesloten, maar bij ziekte gaan ze open, laten ze stoffen door, en treedt er ontsteking en uiteindelijk ook celdood op. Door nanobodies te gebruiken, kan het openen van die pannexine tubes onderdrukt worden, en wordt de ontstekingsreactie onderbroken."
Vinken krijgt een bijkomende financiering, een ERC Proof of Concept en een FWO onderzoeksbeurs, om de nanobody-technologie verder uit te werken. Hij werkt samen met professor Nick Devoogdt en postdoctoraal onderzoeker Timo De Groof van de onderzoeksgroep Moleculaire Imaging en Therapie van de VUB. Devoogdt en De Groof zijn gespecialiseerd in de aanmaak en visualisatie van nanobodies. "De VUB heeft een lange traditie van onderzoek naar nanobodies", zegt Devoogdt. "Die traditie begon met Professor Raymond Hamers. Hij ontdekte in 1989 samen met zijn vrouw Cécile Casterman en met Serge Muyldermans dat het bloed van kamelen en dromedarissen een kleiner soort antilichamen bevat. De ontdekking leidde tot verschillende spin-offs, en verschillende innovatieve therapeutische behandelingen. Door het werk van Mathieu Vinken hebben we een volgende veelbelovende onderzoeksrichting ontdekt. Concreet konden we aantonen dat de nanobody-technologie veel beter werkt bij een overdosis paracetamol dan de huidige remedie met acetylcysteine."
"De nanobodies sluiten de pannexines met ongeziene efficientie." concludeert Mathieu Vinken. Voorlopig werd het onderzoek uitgevoerd in vitro en op een muismodel. In een volgende stap zullen eventuele bijwerkingen onderzocht worden in een klinische studie. Uiteindelijk zal ook het potentieel van de pannexine specifieke nanobodies onderzocht worden om in combinatie met andere middelen complexere ziektebeelden te behandelen. De bevindingen werden op 11 oktober gepubliceerd in Journal of Nanobiotechnology. Het team heeft tevens een octrooiaanvraag ingediend met oog op verdere (commerciële) ontwikkeling van de technologie en het aantrekken van investeerders of bedrijfspartners voor samenwerking.
Referentie:
Van Campenhout, R., De Groof, T.W.M., Kadam, P. Brenda R. Kwak, Serge Muyldermans, Nick Devoogdt & Mathieu Vinken Nanobody-based pannexin1 channel inhibitors reduce inflammation in acute liver injury. J Nanobiotechnol 21 , 371 (2023). https://doi.org/10.1186/s12951’023 -02137-1
Email: [email protected]
Nick Devoogdt:
email: [email protected]
volg ons op twitter @VUBrussel
De Vrije Universiteit Brussel is een internationaal georiënteerde universiteit in Brussel, het hart van Europa. Door het afleveren van hoogstaand onderzoek en onderwijs op maat, wil de VUB een actieve en geëngageerde bijdrage leveren tot een betere maatschappij.