Nieuws 2019

In het gebied tussen Demer en Dijle kan je op zo'n zes meter diepte de restanten van vuurstenen werktuigen van neanderthalers vinden. Dat is nieuws in de archeologie, want het betekent dat de kustgebieden van Noordwest-Europa geen terra incognita waren voor de bekendste neef van de moderne mens. Met die bevindingen wint professor Philip Van Peer de Pioniersprijs 2019: omdat hij nieuwe methodes gebruikt, maar ook omdat hij de ideeën over neanderthalers en over de archeologie op zich op zijn kop zet.

Blauwe reuzensterren zijn de rock-and-roll-sterren van het universum. Het zijn massieve sterren met het motto 'Live fast, die young'. Hierdoor zijn ze echter zeldzaam en dus moeilijk te bestuderen, zelfs met moderne telescopen. Voor we satellieten de ruimte instuurden, waren er maar een paar blauwe superreuzen waargenomen.

Samenwerking tussen HistogeneX en UAntwerpen moet leiden tot meer gerichte kankerbehandeling. Immuuntherapie is een veelbelovende behandelingswijze voor verscheidene types kanker, maar vandaag heeft minder dan de helft van de behandelde patiënten er effectief baat bij. Een intensieve samenwerking tussen de Wilrijkse onderneming HistoGeneX en UAntwerpen moet daar verandering in brengen.

Een kartonnen bordje met daarop een kleurrijke print. Meer hadden onderzoekers van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen niet nodig om een slimme camera voor de gek te houden. Voor alle duidelijkheid: Wiebe Van Ranst, Simen Thys en Toon Goedemé van de onderzoeksgroep EAVISE (Embedded and Artificially Intelligent Vision Engineering) hebben geen kwade bedoelingen.

Naar aanleiding van de internationale DNA-dag is het 'Genome Analytics Platform' (GAP) voorgesteld. Dit platform maakt het mogelijk om in slechts 48 uur en tegen aanvaardbare kosten het volledige DNA te lezen en analyseren. Een volledige DNA-analyse wordt zo een haalbare, dagelijkse praktijk voor de ziekenhuizen.

Ouderen staan open voor ervaringen met virtual reality (VR) en hebben daarbij weinig last van ongemakken. Dat blijkt uit een onderzoek van de KU Leuven bij 76 personen tussen 57 en 94 jaar oud. De studie opent de deur voor innovatieve gezondheidstoepassingen gericht op ouderen. Er worden steeds meer VR-applicaties ontwikkeld ter ondersteuning van onze gezondheid, bijvoorbeeld om ademhalingsoefeningen te begeleiden, beweging aan te moedigen, of angstgevoelens te beperken.

Nieuw proces maakt productie van farmaceutische producten efficiënter en duurzamer. In de nabije toekomst zullen fossiele grondstoffen kunnen vervangen worden voor de productie van twee belangrijke geneesmiddelen tegen kanker. Een interuniversitair team met onderzoekers van UAntwerpen en KU Leuven heeft namelijk een proces ontwikkeld dat vertrekt van..

Unieke 'Smart Highway' test toont hoe auto's kunnen samenwerken om ongevallen te vermijden.

Treurige beelden van grote plekken plasticsoep in de oceanen en van vervuilde stranden zijn vandaag schering en inslag. Maar de aanpak van het probleem vertrekt vaak van een letterlijk 'oppervlakkige' kijk op de ingrediënten van die soep en hoe die zich gedragen, zegt waterbouwkundig ingenieur Erik Toorman.

Onze hersenen maken van 2D-informatie een 3D-beeld van de wereld. Mensen doen dat met een ander hersengebied dan apen, ondanks de vele gelijkenissen tussen de hersenen van beiden. Dat blijkt uit een internationale studie van neurofysiologen Marcelo Armendariz en Wim Vanduffel van de KU Leuven en Harvard Medical School.

Onderzoekers van de KU Leuven, TU Eindhoven, de Ierse universiteit NUI Galway en softwarebedrijf Ansys hebben de aerodynamische weerstand van paralympische wielrenners berekend. Uit hun onderzoek blijkt dat er in de disciplines tandemwielrennen en handbiking nog verschillende seconden winst te boeken zijn.

Leerlingen die aso-opleidingen volgen, scoren beter op wiskunde en begrijpend lezen dan leerlingen met een gelijkaardige achtergrond die naar het tso of bso gaan. De onderwijsvorm die een leerling kiest, heeft dus invloed op zijn of haar schoolse ontwikkeling. Dat is een van de conclusies van Jonas Dockx, die zijn doctoraat over dit onderwerp succesvol verdedigde aan de KU Leuven.

UAntwerpen, bioMérieux en Wellcome Trust coördineren VALUE-Dx, een Europees partnerschap om antimicrobiële resistentie te bestrijden.

Een gesteentelaag in de Amerikaanse staat Noord-Dakota werpt een nieuw licht op de meteorietinslag Chicxulub. Die luidde zo'n 66 miljoen jaar geleden het einde in voor een groot deel van het leven op aarde. De fossielen gevonden in deze gesteentelaag zijn het eerste directe bewijs van dieren die rechtstreeks door de meteorietinslag zijn gestorven.

De European Research Council (ERC) heeft haar Advanced Grants uitgereikt. Deze prestigieuze beurzen, die uitgereikt worden aan individuele onderzoekers voor een periode van vijf jaar, bedragen elk ongeveer 2,5 miljoen euro.

Onze staatshervorming begon aarzelend in de jaren 70 van de vorige eeuw. Ze is intussen al zes versies verder, vaak met ingrijpende grondwetswijzigingen aan de basis. Met name wordt telkens de verdeling van de bevoegdheden tussen de deelstaten en het federale niveau aangepast. De bevoegdheden van de deelstaten nemen toe, maar federaal blijft er nog heel veel over.

Hoe slaagden bio-ingenieurs erin om waterdamp rechtstreeks om te zetten in waterstofgas, en dat met een recordefficiëntie? En betekent hun waterstofpaneel het einde van de fossiele brandstoffen? We vroegen het aan Johan Martens en Tom Bosserez van het Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse.

Jongeren en kunst, het is niet altijd een makkelijke combinatie. Onderzoekers van de KU Leuven gingen met musea en jongeren tussen 10 en 14 jaar aan de slag en vonden negen manieren om musea op maat van jongeren te maken. Veertig jongeren tussen 10 en 14 jaar werden in kleine groepjes losgelaten in drie Europese musea.

Van de werkende bevolking in Vlaanderen heeft ruim 7 procent burn-outklachten; nog eens 9 procent zit in de gevarenzone. In totaal zijn dat 460.000 werknemers. Dat blijkt uit een meting door de onderzoeksgroep Arbeids-, Organisatieen Personeelspsychologie van de KU Leuven. Via een nieuw ontwikkelde vragenlijst , de 'Burnout Assessment Tool', hebben de onderzoekers het probleem voor het eerst op een betrouwbare manier in kaart kunnen brengen.

Het stijgende zeewaterpeil, zwaardere stormen en sterkere golven zijn op termijn pittige uitdagingen voor de leefbaarheid van onze kust.