Rangschikking Fairwork Belgium 2022
- Takeaway: 6
- Ring Twice: 4
- Deliveroo: 1
- Yoopies: 0
- Top Help: 0
Dit is de eerste studie die de arbeidsvoorwaarden van Belgische platformen voor maaltijdbezorging en platformen in de zorgsector rangschikt op basis van vijf principes van eerlijk werk: eerlijk loon, eerlijke voorwaarden, eerlijke contracten, eerlijk bestuur en eerlijke vertegenwoordiging. Takeaway, het enige onderzochte platform dat arbeidsovereenkomsten aanbiedt, scoorde 6 op 10. Ring Town, een Belgische start-up, eindigde met 4 punten op de tweede plaats. De overige bedrijven scoorden ofwel 1 punt (Deliveroo), ofwel 0 punten (Yoopies en Top Help).
In het onderzoek scoorden platformen in de zorgsector (Top Help en Yoopies) het slechtst. Valeria Pulignano, professor sociologie aan KU Leuven, legt uit: "Ons onderzoek toont aan hoe zorgplatformen de neiging hebben om de bestaande regelgeving te negeren en zo informeel werk te stimuleren. Bijgevolg presteren werknemers een consistente hoeveelheid onbetaald werk in de vorm van niet-gegarandeerde minimumlonen en een gebrek aan sociale zekerheid."
De resultaten van het rapport geven aan hoe, ondanks de strenge regelgeving en sterke positie van de vakbonden in België, medewerkers van digitale platformen buiten de sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten vallen. Die situatie heeft ernstige gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden: werknemers worden blootgesteld aan loondumping en gevaarlijke omstandigheden en hun recht op collectieve vertegenwoordiging wordt beperkt.
Belangrijkste bevindingen
- Slechts twee platformen (Takeaway en Ring Twice) garanderen een minimumloon na aftrek van de kosten. Medewerkers vallen buiten de collectieve arbeidsovereenkomsten.
- Slechts één bedrijf (Takeaway) kon bewijzen dat het bescherming biedt tegen beroepsrisico’s.
- Drie van de zes platformen - Deliveroo, Ring Twice en Takeaway - konden aantonen dat ze duidelijke, transparante en toegankelijke voorwaarden aanbieden.
- Enkel Ring Twice en Takeaway toonden dat beslissingen over werknemers volgens de juiste procedure worden genomen.
- Geen enkel platform voldeed aan het principe van eerlijke vertegenwoordiging, wat betekent dat Belgische platformwerkers geen beroep kunnen doen op institutionele kanalen om de beslissingen die impact hebben op hun jobs te beïnvloeden.
Ondanks de inspanningen van sommige platformen wijzen de lage scores voor de vijf bedrijven erop dat hervorming en handhaving van de regelgeving absoluut noodzakelijk is. De onderlinge verschillen qua scores duiden er echter op dat slechte arbeidsomstandigheden niet onvermijdelijk zijn. Platformwerk kan ook eerlijk werk betekenen. Dit eerste rapport creëert een referentiepunt voor de huidige toestand van de Belgische platformeconomie. Fairwork Belgium is van plan om de ontwikkeling van platformwerk te blijven bestuderen en de beoordelingen jaarlijks te herzien.
Ons onderzoek toont aan hoe zorgplatformen de neiging hebben om de bestaande regelgeving te negeren en zo informeel werk te stimuleren.
